3 วิธีเลือกหน้ากาก CPAP ให้เหมาะกับตัวเอง

ปัจจัยที่สำคัญต่อการใช้เครื่อง CPAP ให้ประสบผลสำเร็จนั้น นอกจากการเลือกเครื่องที่เหมาะกับตัวท่านแล้ว ปัจจัยอีกอย่างที่สำคัญมากพอๆ กัน นั่นก็คือการเลือกประเภทหน้ากากให้เหมาะสมอีกด้วย

ขั้นตอนการเลือกหน้ากาก CPAP

บริษัท เอ็นเค สลีปแคร์ มีประสบการณ์การให้คำปรึกษาเรื่องการใช้เครื่อง CPAP และการเลือกหน้ากากช่วยหายใจแต่ละประเภทมาอย่างยาวนานหลายปี ซึ่งผมขอแนะนำวิธีง่ายๆ ในการเลือกหน้ากากให้เหมาะกับตัวท่านดังนี้ครับ

1. เลือกหน้ากากแบบครอบจมูกก่อนเป็นอันดับแรก

ถ้าเราสามารถหายใจทางจมูกได้เป็นปกติ หรือโดยเฉพาะผู้ที่เริ่มใช้เครื่อง CPAP เป็นครั้งแรก ผมแนะนำให้ใช้เป็น หน้ากากแบบครอบเฉพาะจมูก หรือ Nasal mask เป็นอันดับแรกครับ เนื่องจากใช้งานง่ายที่สุด และไม่ค่อยเกิดลมรั่ว ซึ่งสามารถแบ่งย่อยลงไปได้อีก 2 แบบคือ หน้ากากซิลิโคน และ หน้ากากเจล

หน้ากากซิลิโคน เป็นแบบที่นิยมมากกว่าเนื่องจากใช้งานง่าย น้ำหนักเบา เกิดลมรั่วยาก จึงไม่จำเป็นต้องรัดให้แน่นมากนัก ข้อเสียคือซิลิโคนอาจทำให้เกิดรอยกดทับได้ง่ายกว่า และบางคนอาจแพ้ทำให้เกิดผื่นได้
ส่วนหน้ากากเจลนั้น มีข้อดีคือตัวเจลมีความนุ่มนวลกว่าซิลิโคน ไม่ค่อยทำให้เกิดรอยกดทับแม้จะรัดแน่น และผู้ใช้มักไม่ค่อยแพ้ ส่วนข้อเสียคือมีน้ำหนักมากกว่า และเกิดลมรั่วได้ง่ายกว่า ดังนั้นการใช้งานจึงต้องรัดหน้ากากให้แน่นซึ่งอาจทำให้อึดอัดได้ นอกจากนี้ส่วนที่เป็นเจลนั้นมักจะมีอายุการใช้งานสั้นกว่าแบบซิลิโคน โดยเมื่อใช้งานไปประมาณ 8-10 เดือน มักจะพบปัญหาตัวเจลฉีกขาดและมีเจลไหลรั่วออกมา

2. ถ้าใช้แบบครอบจมูกไม่ได้ หรือชำนาญแล้ว ให้เลือกหน้ากากแบบสอดจมูก

ถ้าท่านใช้หน้ากากแบบครอบจมูกไม่ได้ เช่น เกิดความอึดอัดมาก หรือมีรอยกดทับรอบจมูก หรือท่านมีความชำนาญในการใช้หน้ากากมาซักระยะหนึ่งแล้ว และต้องการเปลี่ยนมาลองใช้หน้ากากที่สบายยิ่งขึ้น ท่านอาจลองพิจารณาเป็น หน้ากากแบบสอดจมูก หรือ Pillow Mask

ข้อดีคือหน้ากากแบบนี้จะมีความรู้สึกสบายในการใช้งานมากที่สุด อึดอัดน้อยที่สุด เนื่องจากไม่มีส่วนที่กดทับกับใบหน้าของเราหรือมีน้อยมาก ส่วนข้อเสียคือมักเกิดลมรั่วได้ง่าย โดยเฉพาะที่แรงดันลมสูงๆ และบางท่านอาจรู้สึกระคายเคืองบริเวณปลายรูจมูก

หรือถ้ายังไม่ชินกับการใส่หน้ากากตอนนอน ก็อาจเผลอเอามือไปปัดออกได้ง่ายๆ เพราะหน้ากากแบบนี้จะรัดไม่แน่นเท่ากับหน้ากากแบบครอบเฉพาะจมูกครับ

3. ถ้านอนอ้าปากให้เลือกหน้ากากแบบครอบทั้งปากและจมูก

ถ้าเราหายใจทางปากเป็นหลัก หรือเป็นคนนอนอ้าปาก ผมจะแนะนำให้ใช้เป็น หน้ากากแบบครอบทั้งปากและจมูก หรือ Full Face mask ซึ่งก็มีทั้งแบบซิลิโคนและแบบเจลเช่นเดียวกันกับแบบครอบเฉพาะจมูก ข้อดีคือแก้ปัญหาแรงดันลมรั่วออกจากปาก ส่วนข้อเสียคือผู้ใช้มักจะมีอาการคอแห้ง และอาจเกิดลมไหลเข้ากระเพาะอาหารทำให้ท้องอืดได้

หน้ากากรุ่นพิเศษอื่นๆ ที่ไม่จัดอยู่ใน 3 แบบมาตรฐานข้างต้น

ในปัจจุบันมีหน้ากากที่ถูกออกแบบมาใหม่ ซึ่งไม่จัดอยู่ในหน้ากาก 3 แบบมาตรฐานข้างต้น ตัวอย่างเช่น หน้ากากแบบที่มีเฉพาะส่วนที่เป็นซิลิโคนแปะอยู่ใต้จมูกเท่านั้น (Under the nose) หน้ากากรุ่นนี้จะไม่มีส่วนที่กดทับรอบจมูกหรือกดทับบริเวณหน้าผาก แต่อาจมีข้อเสียคือเวลานอนตะแคงหน้ากากอาจจะเลื่อนออกจากตำแหน่งรูจมูก และทำให้เกิดลมรั่วได้