เครื่องผลิตออกซิเจนคืออะไร มีกี่ประเภท?
เครื่องผลิตออกซิเจน (Oxygen Concentrator) คือเครื่องมือแพทย์ที่ถูกออกแบบมาเพื่อผลิตออกซิเจนในความเข้มข้นที่สูงขึ้น สำหรับผู้ป่วยโรคระบบทางเดินหายใจ เช่น ภาวะปอดอุดกั้นเรื้อรัง (COPD)
โดยส่วนใหญ่ แพทย์มักให้ผู้ป่วยใช้เครื่องผลิตออกซิเจนควบคู่กับเครื่องช่วยหายใจด้วย เพื่อให้ร่างกายได้รับออกซิเจนในปริมาณที่เพียงพอ
อ่านเพิ่มเติม: เครื่องช่วยหายใจคืออะไร?
หลักการทำงานของเครื่องผลิตออกซิเจน
หลักการทำงานของเครื่องผลิตออกซิเจนจะทำงานโดยอาศัยหลักการ pressure swing adsorption หรือ PSA โดยเทคนิคนี้ จะใช้ซีโอไลท์ (zeolite) เพื่อทำการดูดซับไนโตรเจนออกจากอากาศที่ความดันสูง โดยไนโตรเจนจะยึดตัวติดกับผิวของซีโอไลท์ เนื่องจากซีโอไลท์มีพื้นผิวขนาดใหญ่และพื้นผิวนั้นเองสามารถดูดซับก๊าซไว้ได้เป็นจำนวนมาก เมื่อความดันต่ำไนโตรเจนก็จะถูกปล่อยออกมาพร้อมกับออกซิเจนที่มีความบริสุทธิ์ 96%
เครื่องผลิตออกซิเจนมีกี่ประเภท?
เครื่องผลิตออกซิเจนแบ่งออกเป็นประเภทใหญ่ๆ ได้ 2 ประเภท คือ
1) Continuous Flow Portable Oxygen Concentrators
เป็นเครื่องผลิตออกซิเจนที่ใช้งานสะดวกมากกว่าแบบ Pulse Dose เนื่องจากสามารถจัดการกับปริมาณออกซิเจนให้เหมาะสมกับผู้ป่วยได้ดีกว่า ผู้อ่านใดที่กำลังมองหาเครื่องผลิตออกซิเจนที่สามารถผลิตออกซิเจนได้ 2 -5 ลิตร/นาที ก็ถือได้ว่า Continuous Flow Portable Oxygen Concentrators สามารถตอบโจทย์ได้เป็นอย่างดี
2) Pulse Dose Portable Concentrators
เป็นเครื่องผลิตออกซิเจนที่ลำเลียงออกซิเจนออกมาเป็นระยะๆ เมื่อผู้ป่วยหายใจเข้า ซึ่งเครื่องผลิตออกซิเจนแบบ Pulse Dose สามารถผลิตออกซิเจนได้ 450 – 1250 มิลลิลิตร/นาที ในระยะสั้นๆ เหมาะสำหรับผู้ป่วยที่ต้องการออกซิเจนไม่มากนักไปจนถึง 2 ลิตร/นาที
ซึ่งเครื่องผลิตออกซิเจนทั้ง 2 ประเภทนี้ก็มีข้อดีและข้อจำกัดแตกต่างกันออกไปเพื่อให้เหมาะสมกับผู้ป่วยโดยเฉพาะ ซึ่งถ้าหากผู้อ่านเข้าใจความสามารถในการทำงานของเครื่องผลิตออกซิเจนแต่ละประเภทก็จะช่วยให้แน่ใจได้ว่าเครื่องผลิตออกซิเจนแบบใดที่ตอบโจทย์การใช้งานได้มากที่สุด
สรุป
โดยปกติแล้ว เครื่องผลิตออกซิเจน (Oxygen Concentrator) จะใช้เป็นอุปกรณ์เสริมร่วมกับเครื่อง CPAP ในผู้ป่วยที่ประสบปัญหาภาวะหยุดหายใจขณะหลับ (Obstructive Sleep Apnea) ร่วมกับโรคที่มีความเกี่ยวข้องกับทางเดินหายใจอื่นๆ เช่น โรคถุงลมโป่งพอง หรือภาวะปอดอุดกั้นเรื้อรัง (COPD) เป็นต้น ซึ่งการเลือกซื้อเครื่องผลิตออกซิเจนนั้นต้องได้รับคำปรึกษาจากแพทย์ก่อน ว่าควรใช้แบบใดเพื่อความเหมาะสมและความปลอดภัยในการใช้งานอย่างถูกวิธี
